tinchitiet

 

Thời gian qua, không ít chuyên gia, doanh nghiệp và cơ quan Nhà nước đã đề xuất triển khai cơ chế thuê dịch vụ CNTT trong cơ quan Nhà nước, trong đó, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ sẽ tự bỏ tiền đầu tư các hệ thống CNTT, còn cơ quan Nhà nước sẽ là khách hàng trả tiền thuê dịch vụ sử dụng hệ thống CNTT theo phương thức dùng bao nhiêu trả tiền bấy nhiêu, tương tự với các dịch vụ điện thoại, điện, nước...

 

Ngay từ năm 2009, TS. Lê Mạnh Hà với tư cách Giám đốc Sở TT&TT TP.HCM (nay là Phó Chủ tịch UBND TP.HCM) đã nhận định rằng việc thuê ngoài các dịch vụ CNTT một mặt giúp cơ quan Nhà nước không phải đầu tư kinh phí xây dựng hạ tầng, không phải tăng biên chế mà vẫn có được dịch vụ chuyên nghiệp và công nghệ luôn cập nhật, mặt khác sẽ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp CNTT trong nước có thị trường để phát triển.

 

Cuối năm 2012, khi bàn về giải pháp cho việc xây dựng, triển khai các hệ thống CNTT có tính tích hợp liên thông giữa Trung ương với địa phương, ông Phùng Văn Ổn, Giám đốc Trung tâm Tin học Văn phòng Chính phủ cũng khuyến nghị tiếp cận theo hướng Nhà nước lựa chọn doanh nghiệp đủ tiềm lực cả về con người, tài chính và công nghệ để triển khai hệ thống CNTT theo phương thức làm dịch vụ. Doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư còn cơ quan Nhà nước sử dụng theo hình thức thuê lại trả phí dần theo từng năm. Như vậy sẽ giải được bài toán thiếu kinh phí đầu tư cho các dự án chi từ ngân sách trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Mặt khác, tiến độ triển khai các dự án CNTT trong cơ quan Nhà nước sẽ được đẩy nhanh hơn (nếu để các cơ quan Nhà nước tự làm dự án quy trình thủ tục thì rất lâu, từ khâu chuẩn bị đầu tư cho đến lúc triển khai có khi 2 - 3 năm vẫn chưa xong một dự án - PV).

Mới đây, tại cuộc gặp giữa Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Phó Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về ứng dụng CNTT với các chuyên gia, doanh nghiệp trong lĩnh vực CNTT diễn ra trung tuần tháng 4/2014, nhiều ý kiến thống nhất rằng nếu các cơ quan Nhà nước chuyển sang áp dụng cơ chế thuê dịch vụ CNTT thay vì tự đầu tư, quản lý hệ thống ứng dụng CNTT thì sẽ có thể giảm thiểu tình trạng chạy đua đầu tư hạ tầng CNTT. Trên thực tế đã và đang tồn tại hiện trạng nhiều cơ quan Nhà nước cùng "xin" vốn ngân sách để đầu tư xây dựng những hệ thống CNTT tương tự nhau về chức năng nhưng khác đơn vị cung cấp giải pháp và đương nhiên là mức chi phí đầu tư cũng khác nhau (chẳng hạn cùng một tỉnh/thành phố nhưng một số quận, huyện lại đề xuất đầu tư các hệ thống một cửa điện tử khác nhau), gây lãng phí đầu tư ngân sách. Cơ chế thuê dịch vụ CNTT của doanh nghiệp sẽ góp phần giảm thiểu tình trạng chạy đua đầu tư như vậy.

Rõ ràng, thuê dịch vụ CNTT là một phương thức đem lại lợi ích cho các bên liên quan gồm cả cơ quan Nhà nước và doanh nghiệp cung cấp dịch vụ. Tuy nhiên, vẫn còn có ý kiến lo ngại về những rủi ro tiềm ẩn như rò rỉ thông tin nhạy cảm, nội bộ khi cơ quan Nhà nước áp dụng phương thức này. Cục trưởng Cục CNTT, Bộ Giáo dục & Đào tạo Quách Tuấn Ngọc từng ví von: “Việc thuê dịch vụ CNTT cũng giống như thuê ô sin. Bộ TT&TT cần làm rõ vấn đề ai sẽ sở hữu dữ liệu của các cơ quan Nhà nước khi các cơ quan Nhà nước thuê dịch vụ CNTT của doanh nghiệp. Việc thuê dịch vụ CNTT cũng giống như mình đem tiền của mình đưa cho ô sin để ô sin cất vào két của ô sin, rất dễ mất hết tiền. Thuê máy móc thì vô tư nhưng đưa dữ liệu, trí tuệ, não bộ của mình cho người khác giữ thì có thể sẽ phản tác dụng. Các cơ quan Nhà nước chỉ nên thuê dịch vụ CNTT với điều kiện chỉ riêng mình được khai thác các dữ liệu".

 

Trong bối cảnh chưa có chủ trương, cơ chế cụ thể, rõ ràng từ Chính phủ và Bộ TT&TT, hầu hết các cơ quan Nhà nước  vẫn chưa dám nghĩ tới chuyện thuê dịch vụ CNTT của các doanh nghiệp.

Đã có động lực mới

 

Tại cuộc họp đầu tiên của Ủy ban Quốc gia về ứng dụng CNTT do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng chủ trì với tư cách Chủ tịch Ủy ban vừa diễn ra cuối tháng 6/2014, nhiều ý kiến tiếp tục đề xuất chủ trương cho phép thuê dịch vụ ứng dụng CNTT trong các cơ quan Nhà nước. Thủ tướng đã đồng ý cho các cơ quan Nhà nước thuê dịch vụ CNTT để tạo ra thị trường cạnh tranh, khuyến khích các doanh nghiệp phát triển, cung cấp các dịch vụ CNTT, giảm đầu tư hạ tầng từ ngân sách nhà nước và nâng cao hiệu quả ứng dụng CNTT. Việc thuê dịch vụ CNTT phải bảo đảm thực hiện theo quy trình nghiêm ngặt, chặt chẽ, bảo đảm an ninh, an toàn thông tin.

 

Chủ trương cho thuê dịch vụ CNTT trong cơ quan Nhà nước cũng được Thủ tướng đồng ý đưa vào Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6/2014 để giao nhiệm vụ cho các Bộ, ngành, địa phương tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện. Thủ tướng Chính phủ còn giao Bộ TT&TT chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư soạn thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ để cụ thể hóa cơ chế thuê dịch vụ CNTT trong các cơ quan Nhà nước, trình Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/7/2014.

 

Sự "bật đèn xanh" nêu trên của Thủ tướng Chính phủ đang tạo ra động lực mới và những kỳ vọng mới trong hoạt động ứng dụng CNTT của các cơ quan Nhà nước.